Κιλμπασάνης Αδαμάντιος, ΩΡΛ
Ογκολογικό Ιατρείο
Η πολυετής εμπειρία και η εξειδίκευση του ιατρού στην ογκολογία κεφαλής και τραχήλου στην ΩΡΛ κλινική του νοσοκομείου Παπανικολάου Θεσσαλονίκης, εγγυάται την άρτια προσέγγιση και αντιμετώπιση των ασθενών που πάσχουν από καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους κεφαλής και τραχήλου.
Γενικά
Ογκολογία κεφαλής και τραχήλου
Τα ογκολογικά περιστατικά της κεφαλής και του τραχήλου (ΩΡΛ όγκοι) αποτελούν μια ιδιαίτερη και εξειδικευμένη κατηγορία της ειδικότητας της Ωτορινολαρυγγολογίας και απαιτούν την κατάλληλη φροντίδα και αντιμετώπιση. Ο ιατρός, με μακρόχρονη εμπειρία στην ΩΡΛ κλινική του νοσοκομείου Παπανικολάου, που αντιμετωπίζει ετησίως έναν τεράστιο αριθμό ογκολογικών περιστατικών, αναλαμβάνει πλήρως την αντιμετώπιση τόσο καλοήθων όσο και κακοήθων όγκων της κεφαλής και του τραχήλου.
Καλοήθεις όγκοι κεφαλής και τραχήλου
Πρόκειται για μη φυσιολογικές μάζες ή διογκώσεις της κεφαλής και του τραχήλου που δεν είναι καρκινικές (κακοήθεις). Διαφέρουν από τις κακοήθεις στο ότι δε δίνουν μεταστάσεις σε άλλα όργανα.
Τύποι καλοήθων όγκων
Οι καλοήθεις όγκοι έχουν διάφορες μορφές ανάλογα με το όργανο που προσβάλουν. Μπορεί για παράδειγμα να έχουν τη μορφή δερματικής διόγκωσης ή σπίλου αν αναπτυχθούν στο δέρμα.
-
Αρκετά συχνά αναπτύσσονται καλοήθεις όγκοι στους σιελογόνους αδένες, κυρίως στην παρωτίδα και στον υπογνάθιο αδένα. Οι όγκοι αυτοί, αν και καλοήθεις, καλό είναι να αφαιρούνται χειρουργικά και για αισθητικούς λόγους, αλλά κυρίως για την πολύ μικρή πιθανότατα εξαλλαγής κάποιων εξ αυτών σε κακοήθεια. Περίπου το 75% των όγκων των σιελογόνων αδένων είναι καλοήθεις.
-
Καλοήθεις όγκοι εμφανίζονται επίσης στους λεμφαδένες, στον θυρεοειδή αδένα και στους παραθυρεοειδείς αδένες που βρίσκονται στον τράχηλο.
Τα λιπώματα, προέρχονται από λιποκύτταρα και μπορεί να αναπτυχθούν στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου, καθώς επίσης και όγκοι νευρογενούς προέλευσης όπως το νευρίνωμα , το σβάννωμα και το παραγαγγλίωμα.
Συμπτώματα
Οι καλοήθεις ΩΡΛ όγκοι μπορούν να εκδηλωθούν με συμπτώματα όπως:
- Δυσκολία στην κατάποση
- Ψηλαφητή τραχηλική διόγκωση
- Αίσθημα δυσφορίας
- Αιμωδίες (μουδιάσματα) αν επηρεαστούν
- γειτονικά νεύρα
Διάγνωση
ίναι εξαιρετικά δύσκολο να διαγνώσεις μόνο οπτικά αν μια βλάβη είναι καλοήθης ή κακοήθης. Μια πλήρης εξέταση περιλαμβάνει απαραίτητα και την ψηλάφηση της διόγκωσης. Έπειτα μπορεί να ζητηθούν και άλλες εξετάσεις όπως η βιοψία δια λεπτής βελόνης (FNA) ή η διενέργεια αξονικής (CT) ή μαγνητικής τομογραφίας (MRI).
Θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από την εντόπιση, το μέγεθος και τα συμπτώματα που προκαλεί η βλάβη. Για παράδειγμα μια μικρή ασυμπτωματική μάζα με καλοήθη χαρακτηριστικά από την εξέταση και τον απεικονιστικό έλεγχο μπορεί απλά να παρακολουθηθεί. Αν προκαλούν συμπτώματα ή επηρεάζουν γειτονικές δομές κρίνεται σκόπιμο να αφαιρούνται χειρουργικά, όπως επίσης (όπως προαναφέρθηκε), αν πρόκειται για συγκεκριμένους τύπους καλοήθων όγκων των σιελογόνων αδένων. Οι μικρότερες βλάβες, ανάλογα με την εντόπισή τους, μπορούν να αντιμετωπιστούν ενδοσκοπικά. Για μεγαλύτερες καλοήθεις μάζες κεφαλής και τραχήλου, μπορεί να πραγματοποιηθεί παραδοσιακή ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, εάν είναι απαραίτητη η αφαίρεση.
Κακοήθεις όγκοι κεφαλής και τραχήλου
Οι κακοήθεις όγκοι κεφαλής και τραχήλου είναι εκείνοι που αναπτύσσονται στον τράχηλο (λαιμό), τον λάρυγγα, τη μύτη, τους παραρρίνιους κόλπους και τη στοματική κοιλότητα. Η πλειοψηφία αυτών των καρκίνων είναι ακανθοκυτταρικά καρκινώματα που αναπτύσσονται στα κύτταρα που καλύπτουν τους βλεννογόνους της κεφαλής και του τραχήλου. Συχνά εξαπλώνονται στους λεμφαδένες, αλλά είναι ιάσιμοι σε πολύ μεγάλο ποσοστό εάν ανακαλυφθούν έγκαιρα.
Ρινική κοιλότητα και παραρρίνιοι κόλποι
Περιλαμβάνει το εσωτερικό της μύτης, καθώς και οστέινες δομές γύρω από τη μύτη που επικοινωνούν με αυτή και πληρούνται από αέρα. Οι κόλποι αυτοί είναι τα ιγμόρεια, οι ηθμοειδής κυψέλες, οι μετωπιαίοι κόλποι και ο σφηνοειδής κόλπος.
Στοματική κοιλότητα
Περιλαμβάνει τα χείλη, τη γλώσσα, τα ούλα και το στόμα.
Σιελογόνοι αδένες
Παράγουν σίαλο (σάλιο) και διατηρούν υγρές τις τροφές, βοηθώντας στην αποδόμησή τους. Η παρουσία του σάλιου διευκολύνει τη μάσηση, την κατάποση και την ομιλία. Επιπλέον, είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της καλής στοματικής υγιεινής διότι δρα ως προστατευτικός παράγων κατά της τερηδόνας, της περιοδοντίτιδας και των λοιμώξεων του βλεννογόνου του στόματος.
Λάρυγγας
O λάρυγγας είναι το όργανο της ομιλίας και βρίσκεται στον τράχηλο. Μας βοηθά να μιλάμε, να καταπίνουμε και να αναπνέουμε.
Φάρυγγας
Ινομυώδης σωλήνας που ξεκινά πίσω από τη μύτη και συνδέει τη στοματική κοιλότητα με το λάρυγγα και τον οισοφάγο.
Θυρεοειδής αδένας
Ενδοκρινής αδένας που βρίσκεται στη μέση γραμμή του τραχήλου και εκκρίνει ορμόνες.
Παράγοντες κινδύνου
Οι σπουδαιότεροι αιτιολογικοί παράγοντες που συνδέονται με τους καρκίνους κεφαλής και τραχήλου (ΩΡΛ όγκοι) είναι ο καπνός (τόσο τα τσιγάρα όσο και ο καπνός για μάσημα) και το αλκοόλ, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται μαζί. Το 85 τοις εκατό των καρκίνων κεφαλής και τραχήλου συνδέονται με τον καπνό. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν έκθεση σε βιομηχανικές τοξίνες (π.χ. σκόνη ξύλου, αναθυμιάσεις μπογιάς), διατροφικούς παράγοντες, ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων, ιό Epstein-Barr, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), έκθεση στον αμίαντο και ακτινοβολία.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του καρκίνου της κεφαλής και του τραχήλου (ΩΡΛ όγκοι) είναι παρόμοια με εκείνα που σχετίζονται με άλλες καταστάσεις και μπορεί να αρχικά να υποτιμηθούν. Τα συχνότερα σημεία και συμπτώματα περιλαμβάνουν ένα εξόγκωμα ή πληγή που δεν επουλώνεται, επίμονο πονόλαιμος, δυσκολία στην κατάποση και βραχνάδα. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν: αιμορραγία από το στόμα, πρήξιμο της γνάθου, συχνή συμφόρηση, ρινικές λοιμώξεις που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία, πονοκέφαλοι, πόνοι στα αυτιά, μούδιασμα ή παράλυση του προσώπου, μεγέθυνση λεμφαδένων και ανεξήγητη απώλεια βάρους.
Θεραπεία
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, οι καρκίνοι της κεφαλής και του τραχήλου είναι ιάσιμοι όταν εντοπίζονται εγκαίρως. Η θεραπεία τους εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Το μέγεθος, η θέση του όγκου, το στάδιό του, η ηλικία του ασθενούς και η γενικότερη υγεία του, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Στο ιατρείο μας οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση αυτούς τους παράγοντες και κατόπιν αναλυτικής συζήτησης μαζί σας. Η μακρόχρονη εμπειρία μας, μάς έχει δείξει ότι η ιδιαιτερότητα των ογκολογικών ασθενών απαιτεί και την κατάλληλη φροντίδα. Οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, στοχευμένη θεραπεία ή συνδυασμό των παραπάνω.
